در این مطلب به سؤالات متداول دربارۀ کودکان زودرس پاسخ داده شده است. اگر می خواهید دربارۀ ویژگی های کودکان زودرس و مشکلات رشدی آنها بدانید، این مطلب را تا انتها بخوانید.
به چه کودکی زودرس گفته می شود؟
تولد زودرس (premature birth) به این معناست که نوزاد خیلی زود متولد شده است. تولد در هفتۀ 37 بارداری به انجام می رسد. بارداری معمولی حدود 40 هفته به طول می انجامد.
آیا تولد زودرس بر رشد زبانی و گفتاری کودک اثر می گذارد؟
کودکان زودرس در مقایسه با کودکان به موقع متولدشده ممکن است در حرف زدن و درک آنچه به آنها گفته می شود، دچار مشکلات بیشتری باشند. همچنین، تاخیر رشد زبان یا سایر مشکلات زبانی در این کودکان، گاهی اوقات، می تواند علامت اولیۀ مشکلات شنوایی، تفکری یا یادگیری باشد.
آیا نوزادان زودرس به صدا پاسخ می دهند؟
نوزادان زودرس در بخش مراقبت های ویژۀ نوزادان (NICU) اغلب با سروصداهای بلند مداوم مواجه می شوند. این تحریکات شنیداری زیاد منجر به پاسخ های فیزیولوژیکی منفی در نوزاد می شود، اعم از: افزایش ضربان قلب، افزایش سرعت تنفس و کاهش اشباع اکسیژن.
چرا کودک زودرس ممکن است تا 2 سالگی حرف نزند؟
نتایج مطالعه ای جدید نشان می دهد که نوزادان زودرسی که در اوایل سه ماهۀ سوم بارداری متولد می شوند، احتمالا دچار تأخیر در رشد قشر شنوایی مغز می شوند؛ منطقه ای از مغز که در شنیدن و درک صدا نقش اساسی دارد. چنین تأخیرهایی با مشکلات زبانی و گفتاری در سن 2 سالگی مرتبط است.
کودک زودرس در چه سنی از نظر رشدی پیشرفت می کند؟
اکثر کودکان زودرس تا 2 سالگی به نقاط عطف رشدی معمول دست پیدا می کنند. اگر فرزند شما تا این سن هنوز دچار تأخیر رشدی است، برای رشد نیاز به دریافت خدمات توان بخشی دارد.
آیا تولد زودرس روی ضریب هوشی (IQ) کودک اثر می گذارد؟
کودکان زودرس با چالش های درازمدتی همچون آسیب بینایی، آسیب شنوایی، آسیب مهارت های شناختی، و مشکلات اجتماعی و رفتاری مواجه می شوند. طبق یافته های پژوهشی، به ازای هر یک هفته تولد زودهنگام که نوزاد فرصت رشد در رحم مادر را از دست می دهد، ضریب هوشی (IQ) کودک به مقدار 1.26 نمره کاهش می یابد.
آیا کودکان زودرس در طول زندگی دچار مشکلاتی می شوند؟
تولد زودرس می تواند منجر به بروز ناتوانایی های هوشی و رشدی برای کودکان شود. این مشکلات ناشی از بدکارکردی مغز است. این کودکان می توانند دچار تأخیر یا ناتوانی در رشد فیزیکی شوند.
کودکان زودرس چه زمانی شروع به پاسخ دهی می کنند؟
هرچه سن جنینی کودک هنگام تولد کمتر باشد، زمان بیشتری برای رسیدن به نقاط عطف رشدی لازم است. اما، بیشتر این کودکان سرانجام به نقاط عطف رشدی دست پیدا می کنند. نوزادی که در 36 هفتۀ بارداری به دنیا آمده، ممکن است تا 6 ماهگی تأخیر داشته باشد؛ ولی، ممکن است تا 12 ماهگی به رشد طبیعی برسد. نوزادی که در 26 هفتۀ بارداری یا کمتر به دنیا آمده، ممکن است تا 2/5 یا 3 سالگی به رشد طبیعی برسد.
چگونه می توان سن اصلاح شدۀ کودک زودرس را محاسبه کرد؟
شما می توانید سن اصلاح شدۀ فرزندتان را به این صورت محاسبه کنید که تعداد هفته هایی که زودتر از موعد به دنیا آمده را از سن تقویمی اش (تعداد هفته هایی که از زمان تولدش می گذرد) کسر کنید. برای مثال، اگر سن تقویمی فرزندتان 16 هفته است (یعنی 16 هفته پیش به دنیا آمده) و 8 هفته زودتر از موعد متولد شده، سن اصلاح شدۀ او می شود 8 هفته.
آیا همۀ کودکان زودرس دچار ناتوانایی های یادگیری می شوند؟
بعضی از کودکان زودرس در مدرسه عملکرد خوبی دارند؛ ولی، به طور کلی، احتمال اینکه این کودکان دچار مشکلات یادگیری بشوند، بیشتر از کودکانی است که به موقع متولد می شوند. هرچه زمان تولد نوزاد به 37 هفتۀ بارداری نزدیک تر باشد، مشکلات یادگیری او خفیف تر است. هرچند، سعی کنید زیاد نگران نباشید!
کودک زودرس چه زمانی شروع به حرف زدن می کند؟
کودکان معمولا نخستین کلمات شان را در حدود 12 ماهگی بیان می کنند. بنابراین، کودک زودرسی که 4 هفته زودتر از موعد به دنیا آمده، احتمالا حدود 16 ماهگی نخستین کلمات را به زبان می آورد.
اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ گفتاردرمانی هستید، به سایر پُست های من در «اخبار علمی» مراجعه نمایید.
دکتر مجید اوریادی
دکترای تخصصی گفتاردرمانی