آنچه در این مطلب می خوانید، اطلاعات کاربردی دربارۀ ماهیت و علت شناسی اختلال زبانی در کودکان است. پس با من همراه باشید تا در این باره بیشتر بدانید.
اختلالات زبانی در کودکان چیست؟
اکثر نوزادان و نوپایان قبل از اینکه قادر باشند به طور واضح حرف بزنند، می توانند آنچه شما به آنها می گویید را بفهمند.
همزمان با بالارفتن سن کودکان و پیشرفت مهارت های ارتباطی آنها، اکثر کودکان یاد می گیرند که چگونه احساسات شان را در قالب کلمات بیان کنند.
اما، بعضی از کودکان دچار اختلالات زبانی می شوند. آنها ممکن است دچار اختلالات زیر شوند:
- اختلال زبان درکی: کودک در درک و فهم کلماتی که می شنود و می خواند مشکل دارد.
- اختلال زبان بیانی: کودک در صحبت کردن با دیگران و بیان افکار و احساساتش مشکل دارد.
اغلب، کودک همزمان دچار هر دو اختلال زبان درکی و بیانی است. این اختلالات غالبا بین سنین 3 تا 5 سالگی تشخیص داده می شوند.
علل اختلالات زبانی در کودکان چیست؟
اختلالات زبانی می تواند علت های احتمالی زیادی داشته باشد. اغلب، اختلال زبانی کودک ناشی از مشکل یا ناتوانی است که سلامت کودک را دچار چالش کرده است، از قبیل:
- اختلال مغزی مانند اوتیسم
- آسیب مغزی یا تومور (غدۀ) مغزی
- اثرات تولد مانند سندرم داون، سندرم ایکس شکننده یا فلج مغزی
- مشکلات دوران بارداری یا تولد مانند تغذیۀ ضعیف، سندرم الکل جنینی، تولد زودرس یا وزن تولد کم
گاهی اوقات، اختلالات زبانی دارای سابقۀ خانوادگی است.
اما، نکتۀ مهمی که باید بدانید اینست که در بسیاری از موارد، علت ناشناخته است.
نکتۀ مهم دیگر اینست که یادگیری بیش از یک زبان علت اختلالات زبانی در کودکان نیست. ولی، کودک دچار اختلال زبانی در همۀ زبان هایی که با آنها مواجه است، مشکلات مشابهی دارد.
چه کودکانی در معرض خطر اختلالات زبانی هستند؟
اغلب، علت اختلال زبانی ناشناخته است، ولی کودکان در معرض خطر اختلال زبانی شامل آنهایی هستند که یکی یا بیشتر از یکی از موارد زیر را دارند:
- سابقۀ خانوادگی اختلالات زبانی
- تولد زودرس
- وزن تولد کم
- کم شنوایی
- اوتیسم
- ناتوانایی های فکری
- اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون
- اختلال طیف الکل جنینی
- سکتۀ مغزی
- آسیب مغزی
- تومورهای مغزی
- فلج مغزی
- تغذیۀ ضعیف
- اختلال رشدی کودک
نشانه های اختلالات زبانی در کودکان چیست؟
کودکان دچار اختلال زبان درکی در فهم زبان مشکل دارند. این کودکان قادر به دریافت معنای کلماتی که می شنوند و می بینند نیستند. این مشکل شامل آنچه دیگران به آنها می گویند و کلماتی که در کتاب ها می خوانند می شود.
اختلال زبان درکی می تواند منجر به مشکلات یادگیری شود.
بنابراین، لازم است که اختلال زبان درکی هرچه زودتر در کودک درمان شود.
کودک دچار اختلال زبان درکی ممکن است مشکلات زیر را داشته باشد:
- درک آنچه دیگران به او می گویند؛
- درک اشارات؛
- درک مفاهیم و ایده ها؛
- درک آنچه می خواند؛
- یادگیری کلمات جدید؛
- پاسخ دادن به سؤالات؛
- پیگیری دستورات؛
- شناسایی اشیاء.
کودک دچار اختلال زبان بیانی در به کارگیری زبان مشکل دارد.
کودک ممکن است قادر به درک آنچه دیگران به او می گویند باشد؛ ولی، در تلاش برای صحبت کردن شکست می خورد و اغلب، نمی تواند احساسات و افکارش را بیان کند.
این اختلال می تواند هم زبان شفاهی و هم زبان نوشتاری را درگیر کند.
همچنین، کودکان دچار اختلال زبان بیانی که از زبان اشاره استفاده می کنند نیز در بیان کردن احساسات و افکارش مشکل دارند.
کودک دچار اختلال زبان بیانی ممکن است مشکلات زیر را داشته باشد:
- استفاده درست از کلمات؛
- بیان افکار و ایده ها؛
- تعریف کردن داستان؛
- به کاربردن اشارات؛
- پرسیدن سؤالات؛
- خواندن ترانه ها یا شعرهای کودکانه؛
- نامیدن اشیاء.
آنچه در قسمت بعدی این مطلب خواهید خواند:
- اختلالات زبانی در کودکان چگونه تشخیص داده می شوند؟
- اختلالات زبانی در کودکان چگونه درمان می شوند؟
- چگونه می توانم به فرزندم کمک کنم که با اختلال زبانی زندگی کند؟
- چه زمانی باید به گفتاردرمانی مراجعه کنم؟
- نکات کلیدی دربارۀ اختلالات زبانی در کودکان
- گام های بعدی
اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ گفتاردرمانی هستید، به سایر پُست های من در «اخبار علمی» مراجعه نمایید.
دکتر مجید اوریادی
دکترای تخصصی گفتاردرمانی