مصرف دارو برای مدیریت اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) یکی از مهم‌ترین اجزای درمان این اختلال محسوب می‌شود. با این حال، برای دستیابی به نتایج مطلوب، رعایت دستورالعمل‌های پزشکی و آگاهی از عوارض احتمالی عدم مصرف منظم یا قطع خودسرانه دارو ضروری است.
اهمیت مصرف منظم دارو
1. ثبات در کنترل علائم:
مصرف دارو در زمان‌بندی منظم باعث ایجاد سطح پایداری از مواد مؤثر در بدن می‌شود. این پایداری به کنترل بهتر علائم مانند عدم تمرکز، بیش‌فعالی و رفتارهای تکانه‌ای کمک می‌کند.
2. بهبود مداوم عملکرد تحصیلی و اجتماعی:
مصرف دارو به طور منظم، به کودکان کمک می‌کند تا در طول روز عملکرد تحصیلی و تعاملات اجتماعی خود را حفظ کنند.
3. پیشگیری از تشدید مشکلات:
مصرف ناپیوسته دارو ممکن است باعث بازگشت علائم یا حتی تشدید آن‌ها شود، که می‌تواند بر یادگیری، روابط اجتماعی و اعتمادبه‌نفس کودک تأثیر منفی بگذارد.
عوارض ناشی از عدم مصرف یا قطع خودسرانه دارو
1. بازگشت علائم:
قطع ناگهانی دارو ممکن است باعث بازگشت شدید علائم ADHD شود، مانند افزایش بی‌قراری، افت تمرکز و مشکلات رفتاری.
2. تأثیرات روانی و احساسی:
نوسانات در سطح مواد شیمیایی مغز می‌تواند منجر به اضطراب، افسردگی یا تحریک‌پذیری شود.
3. اختلال در روابط اجتماعی و تحصیلی:
کودکی که به درمان دارویی وابسته است، با قطع ناگهانی دارو ممکن است در تعاملات روزانه و انجام وظایف مدرسه دچار مشکل شود.
4. عوارض جانبی جسمی:
در برخی موارد، قطع خودسرانه دارو ممکن است منجر به عوارض جسمی مانند سردرد، بی‌خوابی یا خستگی شدید شود.
اشخاص مجاز به تجویز دارو
برای اطمینان از ایمنی و اثربخشی داروهای ADHD، تجویز این داروها باید تنها توسط متخصصان انجام شود:
1. روانپزشکان کودک و نوجوان:
این متخصصان در تشخیص و درمان اختلالات روانی کودکان، از جمله ADHD، مهارت دارند و می‌توانند بهترین برنامه درمانی را ارائه دهند.
2. متخصصان مغز و اعصاب (نورولوژیست):
در صورت وجود مسائل پیچیده‌تر عصبی، ممکن است این متخصصان دارو تجویز کنند.
3. پزشکان متخصص اطفال:
در برخی موارد، پزشکان اطفال با تجربه در درمان ADHD می‌توانند دارو تجویز کنند.
4. روانشناسان بالینی:
اگرچه روانشناسان نمی‌توانند دارو تجویز کنند، اما آن‌ها می‌توانند در کنار پزشکان برای نظارت بر روند درمان همکاری کنند.
نقش والدین و آموزش آن‌ها
1. والدین باید اهمیت مصرف منظم دارو را درک کرده و به دقت برنامه درمانی پزشک را دنبال کنند.
2. هرگونه نگرانی در مورد عوارض دارو باید بلافاصله با پزشک درمیان گذاشته شود.
3. والدین باید از مصرف خودسرانه یا تغییر دوز دارو بدون مشورت پزشک پرهیز کنند.
نتیجه‌گیری
مصرف دارو، زمانی که به طور منظم و تحت نظر متخصصان انجام شود، می‌تواند به طور قابل‌توجهی کیفیت زندگی کودکان مبتلا به ADHD را بهبود بخشد. درک والدین از اهمیت این درمان، جلوگیری از قطع خودسرانه و همکاری با متخصصان، کلید موفقیت درمان است.
اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ گفتاردرمانی هستید، به سایر پُست های من در «اخبار علمی» مراجعه نمایید.
دکتر مجید اوریادی
دکترای تخصصی گفتاردرمانی