دهان خشک یا زروستومی وضعیتی است که وقتی بزاق به اندازه کافی ترشح نمی شود، تجربه اش می کنید.
بزاق مایعی است که غدد بزاقی در دهان ترشح می کنند. دهان خشک نشانه ای از وجود مشکلی است که باید به آن رسیدگی شود. بیشتر وقت ها دهان خشک اثر جانبی مصرف داروهای خاصی است از قبیل آنتی هیستامین ها یا دکونژستانت ها که برای کنترل آلرژی ها یا سرماخوردگی مصرف می کنید.
چرا بزاق برای بدن مهم است؟
بزاق، دهان و دندان ها را سالم نگه می دارد. دهان تان را پاکیزه نگه داشته و رطوبت آن را حفظ می کند. همچنین، به پاک کردن دهان از غذا کمک می کند. اما، فقدان بزاق منجر به مشکلاتی می شود از قبیل:
- تنفس بد بو (بوی بد دهان).
- احساس ناراحتی.
- مشکلات بهداشت دهان، شامل حفره ها، پوسیدگی دندان، و سایر بیماری های دهان.
- مشکلات استفاده از دندان مصنوعی.
- مشکل در گفتار و بلع.
دهان خشک چقدر شایع است؟
دهان خشک به ویژه در میان سالمندان شایع است و حدود 1 از 5 نفر از سالمندان را درگیر می کند. دلیلش اینست که احتمال مصرف داروهایی که منجر به دهان خشک می شود در سالمندان بیشتر است.
شایع ترین علت های دهان خشک چیست؟
دهان خشک زمانی ایجاد می شود که چیزی منجر به کاهش تولید بزاق از غدد بزاقی می شود. شایع ترین علت های دهان خشک عبارتند از:
- داروها.
- پرتو درمانی، به ویژه برای سرطان سر و گردن.
صدها دارو (با یا بدون نسخه) می تواند منجر به کاهش ترشح بزاق در دهان شما شوند. اگر اطلاعات داروی مصرفی تان را بررسی کنید، ممکن است "دهان خشک" را در فهرست اثرات جانبی ببینید.
برخی از داروهای شناخته شده که منجر به دهان خشک می شوند عبارتند از:
- داروهای ضداضطراب و ضدافسردگی.
- آنتی کولینرژیک ها، داروهایی هستند که برای درمان بسیاری از شرایط استفاده می شوند از قبیل بی اختیاری ادرار، مثانه بیش فعال، و اختلال انسداد مزمن ریه.
- آنتی هیستامین ها، ضداحتقان ها، و سایر داروهای تسکین درد.
- داروهای خاص برای فشار خون بالا.
- داروهای شیمی درمانی برای درمان سرطان.
- داروهای بیماری پارکینسون.
سایر علت های دهان خشک عبارتند از:
- کم آبی بدن: گاهی اوقات بدن شما کمبود مایعات کافی دارد. برای نمونه، اگر بیمار باشید، آب کافی ننوشیدف یا شیرینی زیاد مصرف کنید، ممکن است بدن تان دچار کم آبی شود.
- تنفس دهانی: شما ممکن است در طول شب تنفس دهانی داشته باشید، به ویژه اگر دچار گرفتگی بینی باشید.
- شرایط پزشکی: دهان خشک می تواند نشانه ای از شرایطی جدی تر باشد از قبیل دیابت، بیماری آلزایمر، سکته، و سندروم شوگرن. سندروم شوگرن یک بیماری خود ایمنی است که بدن به غدد بزاقی و اشک حمله می کند. این بیماری بیشتر در زنانی رخ می دهد که دوران یائسگی را پشت سر گذاشته اند.
سایر نشانه های دهان خشک چیست؟
نشانه های دهان خشک عبارتند از:
- تنفس بد بو.
- گلودرد مداوم.
- مشکل در خوردن، صحبت کردن، یا بلع.
- احساس خشکی در بینی.
- گرفتگی صدا.
- افزایش تشنگی.
- زخم ها یا درد لب، زبان، و دهان.
- اختلالات چشایی.
- مشکل در استفاده از دندان مصنوعی.
نشانه های شدیدتر دهان خشک عبارتند از:
- پوسیدگی دندان.
- چشم و پوست خشک.
- بثورات پوستی.
- درد مفاصل.
اگر مایلید در این خصوص بیشتر بدانید، به سایر پُست های من در «مقالات و خبرهای جدید» یا «اخبار علمی» مراجعه نمایید.
دکتر مجید اوریادی
دکترای تخصصی گفتاردرمانی