شنبه تا چهارشنبه، ساعت 16 الی 20 Fa / En
دوشنبه 29 مرداد 1403
شنبه 27 مرداد 1403
جمعه 26 مرداد 1403
سه شنبه 23 مرداد 1403
یکشنبه 21 مرداد 1403
شنبه 20 مرداد 1403
جمعه 19 مرداد 1403
پنج شنبه 18 مرداد 1403
اغلب، بین ماهیت تکاملی اعمال ارتباطی و هنجارهای دوران بزرگسالی تمایزی گذاشته نمی شود.
اغلب، بین ماهیت تکاملی اعمال ارتباطی و هنجارهای دوران بزرگسالی تمایزی گذاشته نمی شود. کارکردهای ارتباط غیرکلامی در بزرگسالان غالباً، بدون شواهد تاییدکننده، به کودکان نسبت داده می شود. با این وجود، سه کارکرد ارتباط غیرکلامی در کودکان خردسال تعریف شده که از مدل های بزرگسالی متمایز است: کارکردهای جانشینی، تکمیلی و حمایتی. رفتار اشاره ای به عنوان شکلی از رفتار جنبشی جهت توصیف این کارکردها در کودکان خردسال به شمار می رود.
کارکرد جانشینی
کارکرد جانشینی زمانی مصداق پیدا می کند که اشارات (یا سایر اشکال ارتباط غیرکلامی) به جای پیام های کلامی به کار گرفته می شوند. همچنین، این کارکرد شامل استفاده از ارتباط غیرکلامی به عنوان پیشایندهای پیام های کلامی می شود، مشروط بر این که کودک ظرفیت نمادسازی یا بازنمایی تجاربش را داشته باشد. برای مثال، کودکان پیش دبستانی و سنین اولیه مدرسه غالباً از طریق گرفتن دست هم دیگر علاقه شان را نشان می دهند. نمونه دیگری از کارکرد جانشینی، کودک نوپایی است که قادر به گفتن «خیس» می باشد؛ اما، به جای آن، با اشاره کردن به سرویس بهداشتی، عمل یا وضعیت پاکیزگی را اعلام می کند.
کارکرد تکمیلی
کارکرد تکمیلی زمانی مصداق پیدا می کند که ارتباط غیرکلامی با هدفی مشابه با رفتار کلامی به کار گرفته می شود. تعدیل و شاخ و برگ دادن به پیام های کلامی از طریق زبان غیرکلامی نیز دلالت بر کارکرد تکمیلی دارند. برای مثال، کودکان خردسال هنگام بیان عذرخواهی کلامی، اغلب احساس تقصیر یا خجالت خود را از طریق پایین آوردن سرشان نشان می دهند.
کارکرد حمایتی
کارکرد حمایتی زمانی مصداق پیدا می کند که ارتباط غیرکلامی به عنوان تاکیدی بر قسمت های منتخب پیام کلامی به کار برده می شود. هیچ اطلاعات ارتباطی اضافه ای از طریق کارکرد حمایتی ارتباط غیرکلامی انتقال داده نمی شود. غالباً، کارکرد حمایتی در رفتار مجادله ای و بازی تخیلی کودکان ظاهر می شود. برای مثال، کودکی که یک قصر شنی را ساخته، ممکن است در حالی که با حرکت پرشتاب دستش به بیرون از قصری که ساخته اشاره می کند، خطاب به کودکی دیگر بگوید «برو بیرون!». در بازی های هیولایی، کودکان خردسال عموماً نقش های خود را توصیف می کنند، به این صورت که مثلاً «رضا، می گیرمت»، اما، برای حمایت از ارتباط غیرکلامی، از بیان چهره ای و وضعیت های بدنی برای به تصویر کشیدن حال و هوایی خوفناک استفاده می کنند.
درست است که این کارکردها ممکن است توسط بزرگسالان نیز به کار برده شوند، اما، یک فرد بزرگسال در درجه اول از کانال کلامی استفاده می کند؛ در صورتی که، در یک کودک خردسال کانال های غیرکلامی نقش پررنگ تری را در ارتباط ایفا می کنند.
نکته آخری که در رابطه با این کارکردها باید در نظر داشت این است که مطابق با تعاریف، ارتباط غیرکلامی می تواند کارکردهای واحد یا چندگانه ای داشته باشد. هنگامی که ترکیبی از این کارکردها وجود داشته باشد، کارکردهای جداگانه ارتباط غیرکلامی غیرقابل تفکیک هستند. برای مثال، لبخند یک کودک ممکن است یک جنبه عادی از خودنمایی، بیانی عاطفی یا بروز یک حالت یا احساس درون فردی باشد.
اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر دربارۀ گفتاردرمانی هستید، به سایر پُست های من در «اخبار علمی» مراجعه نمایید.
دکتر مجید اوریادی
دکترای تخصصی گفتاردرمانی